Sàn giao dịch chứng khoán là nơi cung cấp các dịch vụ cho những người môi giới và người mua bán chứng khoán. Sàn giúp việc trao đổi các cổ phiếu, trái phiếu và các loại chứng khoán khác. Sàn giao dịch cũng cung cấp các dịch vụ cho việc phát hành và thu hồi chứng khoán, các phương tiện tài chính, chi trả lợi tức và cổ tức. Cùng 10Hay.com khám phá danh sách 10 sàn chứng khoán lớn nhất thế giới, được thống kê theo giá trị vốn hóa thị trường trong những năm gần đây.
1. Sàn chứng khoán New York
- Tên tiếng anh: New York Stock Exchange – NYSE
- Trụ sở chính: New York
- Website: https://www.nyse.com/
NYSE, tên gọi khác là “Big Board”, là sàn giao dịch thuộc sở hữu của NYSE Group (NYX). Gần đây, NYSE mới sáp nhập thêm sàn giao dịch điện tử Archipelago Holdings. Đây là sàn chứng khoán lớn nhất thế giới, với giá trị vốn hóa thị trường là 19.223 tỷ USD (năm 2015). Giá trị kim ngạch thương mại hàng tháng là 1.520 tỷ USD. NYSE là nơi niêm yết chứng khoán của những công ty hàng đầu thế giới và những công ty lớn.
Suốt thập niên 1990, NYSE bị NASDAQ vượt mặt về khối lượng cổ phiếu giao dịch. Nhưng tổng giá trị vốn hoá thị trường tại NYSE lại cao gấp 5 lần NASDAQ. Đáng kể nhất, giá trị vốn hóa thị trường toàn cầu của NYSE lên đến 23.000 tỷ USD trong năm 2006.
NYSE mở cửa từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần, 9.30h đến 16h, ngoại trừ các ngày nghỉ lễ theo thông báo của NYSE. Việc giao dịch tại NYSE được thực hiện theo phương thức đấu giá liên tục. Mỗi cổ phiếu có một địa điểm giao dịch riêng tại sàn.
2. Sàn chứng khoán NASDAQ
- Tên tiếng anh: National Association of Securities Dealers Automated Quotations System
- Trụ sở chính: New York
- Website: http://www.nasdaq.com/
NASDAQ là sàn chứng lớn thứ hai tại Hoa Kỳ hiện nay, chỉ sau NYSE. Tuy nhiên, NASDAQ khác các sàn chứng khoán lớn ở chỗ, NASDAQ là sàn OTC. NASDAQ được thành lập năm 1971 bởi NASD (Hiệp hội những người buôn bán chứng khoán Quốc gia), và hiện được điều hành bởi Nasdaq Stock Market Inc. Những năm đầu, NASDAQ là sàn chứng khoán điện tử tiên phong trên thế giới.
Năm 2015, giá trị vốn hóa thị trường của NASDAQ là 6.831 tỷ USD. NASDAQ có khoảng 3.200 giao dịch hàng ngày tại sàn với khoảng 3.200 công ty niêm yết. Cổ phiếu được giao dịch tại NASDAQ thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như hàng tiêu dùng, năng lượng, tài chính, y tế,…
3. Sàn chứng khoán London
- Tên tiếng anh: London Stock Exchange Group – LSE
- Trụ sở: London
- Website: http://www.londonstockexchange.com/
LSE là sàn giao dịch chứng khoán lớn thứ 3 thế giới. Được thành lập từ năm 1801, đây là một trong những sàn giao dịch chứng khoán lâu đời nhất thế giới, với nhiều công ty trong Liên Hiệp Anh và ngoài nước niêm yết. Năm 2011, LSE sáp nhập với tập đoàn TMX, và trở thành sàn chứng khoán lớn nhất Vương quốc Anh.
Gần đây, Deutsche Boerse – hãng điều hành sàn chứng khoán Frankfurt – đã sáp nhập với LSE. Sau 2 lần sáp nhập thất bại, LSE sẽ là sân chơi khổng lồ cho thị trường tài chính châu Âu.
Sàn giao dịch chứng khoán London có mức vốn hóa thị trường năm 2015 là 6.187 tỷ USD. Giá trị kim ngạch thương mại hằng tháng là 165 tỷ USD. Tháng 6/2016, sự kiện Brexit khiến thị trường chứng khoán thế giới tuột dốc. Chỉ số FTSE 100 giảm hơn 8%, mức cao nhất kể từ năm 2008.
4. Sở giao dịch chứng khoán Tokyo
- Tên tiếng anh: London Stock Exchange Group – TSE
- Trụ sở: Tokyo
- Website: http://www.tse.or.jp/
TSE là một trong những sàn chứng khoán lớn nhất thế giới. Với giá trị vốn hóa thị trường 4.485 tỷ USD (số liệu năm 2015). Tuy nhiên, nếu tính về lượng tiền tệ, TSE là sở giao dịch chứng khoán lớn thứ hai thế giới, chỉ xếp sau NYSE.
Được thành lập năm 1878, TSE có hơn 2292 công ty niêm yết vào năm 2012. Năm 2012, TSE kết hợp với các giao dịch chứng khoán Osaka. TSE giúp cho thương mại quốc tế dễ dàng hơn khi các dịch tại Tokyo có liên minh chặt chẽ với thị trường chứng khoán Luân Đôn.
5. Sàn chứng khoán Thượng Hải
- Tên tiếng anh: Shanghai Stock Exchange – SSE
- Trụ sở: Thượng Hải
- Website: english.sse.com.cn/
SSE là sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Trung Quốc, và lớn thứ 2 châu Á với giá trị vốn hóa thị trường là 3.986 tỷ USD (số liệu năm 2015). Được thành lập năm 1990, đây là một tổ chức phi lợi nhuận, được quản lý trực tiếp bởi CSRC (Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc). Tuy nhiên, SSE không hoàn toàn mở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài. Lý do là để kiểm soát chặt chẽ tài khoản vốn của chính quyền Trung Quốc. Các chứng khoán niêm yết tại SSE gồm cổ phiếu, trái phiếu và các quỹ. Trái phiếu được giao dịch trên SSE bao gồm trái phiếu kho bạc, trái phiếu công ty, trái phiếu của công ty chuyển đổi.
Năm 2016, vị trí sàn chứng khoán lớn nhất Trung Quốc của SSE sắp đến hồi kết thúc. Lần đầu tiên trong gần 10 năm, vị trí dẫn đầu đã thuộc về Sở giao dịch chứng khoán Thâm Quyến. Hoạt động đầu cơ trên sàn Thượng Hải đã sụt giảm 86% do nhà đầu tư không còn hứng thú với cổ phiếu của doanh nghiệp nhà nước và chuyển sang cổ phiếu của doanh nghiệp SME.
6. Sàn chứng khoán Hồng Kông
- Tên tiếng anh: Hong Kong Stock Exchange – HKSE
- Trụ sở: Hồng Kông
- Website: https://www.hkex.com.hk/
Đây là một trong ít sàn chứng khoán châu Á có mặt trong top 10 sàn chứng khoán lớn nhất thế giới về giá trị vốn hóa thị trường – 3.325 tỷ USD (năm 2015). Sàn chứng khoán Hồng Kông có khoảng 1.500 công ty niêm yết hoạt động. Ba cổ phiếu có vốn hóa lớn nhất thị trường chứng khoán Hồng Kông là PetroChina, Ngân hàng Công thương Trung Quốc và China Mobile.
Tọa lạc tại Hồng Kông, HKSE có những chính sách chứng khoán khoan dung hơn với các nhà đầu tư nước ngoài so với thị trường chứng khoán Thượng Hải. Mặc dù phải cạnh tranh với nhiều thị trường chứng khoán suốt những năm qua, HKSE vẫn là thị trường chứng khoán hàng đầu tại Hồng Kông.
7. Sàn chứng khoán Euronext
- Tên tiếng anh: Euronext
- Trụ sở: Paris
- Website: https://www.euronext.com/
Euronext là sàn giao dịch chứng khoán của nhiều nước châu Âu, có chi nhánh tại Bỉ, Hà Lan, Bồ Đào Nha và Anh. Tính đến 31/1/2015, tổng giá trị vốn hoá thị trường của các công ty niêm yết trên Euronext là 3.321 tỷ USD, đứng thứ 7 thế giới. Total, Royal Dutch Shell Amsterdam, France Telecom… là nhóm những công ty hàng đầu thế giới đang niêm yết và hoạt động trên Euronext.
Thành lập từ năm 2000 sau vụ sáp nhập của 3 sàn: Amsterdam Stock Exchange, Brussels Stock Exchange, và Paris Bourse. Năm 2007, sau khi sáp nhập với NYSE Group, NYSE Euronext trở thành sàn giao dịch chứng khoán toàn cầu đầu tiên trên thế giới. “Ông lớn” NYSE Euronext sẽ là thị trường tài chính toàn cầu đích thực và có tính thanh khoản cao nhất thế giới.
8. Sàn chứng khoán Thâm Quyến
- Tên tiếng anh: Shenzhen Stock Exchange – SZSE
- Trụ sở: Thâm Quyến
- Website: http://www.szse.cn/
SZSE là một trong những sàn giao dịch của thị trường chứng khoán Trung Quốc, cùng với SSE và HKSE (sàn chứng khoán Thượng Hải và Hồng Kông). SZSE có vốn hóa thị trường của các công ty niêm yết khoảng 2.285 tỷ USD trong năm 2015. SZSE là sàn chứng khoán lớn thứ 4 tại Đông Nam Á và châu Á.
Sàn giao dịch Thâm Quyến chỉ mới thành lập được 12 năm. Hầu hết các công ty niêm yết tại SZSE đều là công ty vừa và nhỏ, không thuộc sở hữu nhà nước.
Hiện sàn Thâm Quyến có 790 công ty niêm yết, với giá trị thị trường trung bình khoảng 1,7 tỷ USD. Tháng 5/2016, theo số liệu tổng hợp, SZSE đã vượt mặt SSE về giá trị giao dịch cao kỷ lục trong 12 tháng. Tuy nhiên, doanh thu của sàn Thượng Hải và Thâm Quyến đều giảm lần lượt 18% và 16% trong năm nay.
9. Sàn chứng khoán Toronto
- Tên tiếng anh: Toronto Stock Exchange – TSX
- Trụ sở: Toronto, Canada
- Website: https://www.tsx.com/
Sàn giao dịch chứng khoán Toronto là công ty con của tập đoàn TMX. TSX là sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Canada, lớn thứ 3 khu vực Bắc Mỹ. Giá trị vốn hóa thị trường của TSX năm 2015 là 1.939 tỷ USD. Nhiều doanh nghiệp Canada, Mỹ, châu Âu và các quốc gia khác đều niêm yết tại TSX. TSX đi đầu trong lĩnh vực dầu mỏ và khí. Ngày càng nhiều công ty dầu khí được niêm yết trên sàn chứng khoán Toronto và sở TSX Venture hơn bất kỳ sở chứng khoán nào trên thế giới.
10. Sàn chứng khoán Deutsche Boerse AG
- Tên tiếng anh: Deutsche Boerse AG
- Trụ sở: Frankfurt, Đức
- Website: http://deutsche-boerse.com/
Sàn chứng khoán Deutsche Boerse có mức vốn hóa thị trường là 1.762 tỷ USD. Deutsche Boerse có chi nhánh ở nhiều nước châu Âu, như Luxembourg, Tây Ban Nha, và Thụy Sĩ. Hơn 765 công ty được niêm yết tại Deutsche Boerse vào năm 2010. Deutsche Boerse là một trong rất ít sàn chứng khoán lớn nhất thế giới tham gia các tổ chức từ thiện.
Năm 2011, NYSE và Deutsche Borse công bố đã đạt thỏa thuận sau cuối cùng về việc sáp nhập. Deutsche Boerse AG đã chi ra 9.53 tỷ USD để mua lại NYSE Euronext, tạo ra sàn chứng khoán lớn nhất thế giới. Deutsche Boerse sở hữu 60% của công ty sau sáp nhập, Euronext nắm giữ 40%. Công ty sau sáp nhập có hai trụ sở tại Frankfurt và New York.
Xem thêm: Top 10 công ty chứng khoán lớn nhất Việt Nam