Gameshow truyền hình là những chương trình trò chơi được tổ chức thực hiện và phát sóng định kỳ trên các đài truyền hình trong và ngoài nước. Mỗi trò chơi có những quy định và cách chơi riêng, thể lệ riêng, đồng thời có những chương trình quy định về lứa tuổi tham gia. Người chơi có thể là khán giả, diễn viên, người mẫu, ca sĩ,… Mỗi gameshow truyền hình đều có những giải thưởng hấp dẫn dành cho người tham gia cũng như người chiến thắng. Dù mang các đặc điểm đặc trưng khác nhau nhưng tất cả những gameshow truyền hình đều có một nét chung là được đầu tư rất công phu, kỹ lưỡng, được duyệt qua nhiều lần trước khi chính thức phát sóng trên đài truyền hình. Người tham gia các gameshow truyền hình khi lên sóng đều phải ăn mặc rất chỉnh tề, nói năng lịch sự, và dĩ nhiên, họ sẽ được nhiều người biết đến.
Gameshow truyền hình tại Việt Nam có rất nhiều và hầu như đều được mọi người hưởng ứng rất nhiệt tình. Tiêu biểu có những gameshow được phát sóng trên các đài truyền hình như VTV3, VTV6, HTV7, Hà Nội, VTV Cần Thơ,…
Sau đây là top 10 gameshow truyền hình trong nước nổi tiếng nhất. Mặc dù hiện tại, có một vài gameshow đã ngừng phát sóng nhưng xét về một khoảng thời gian trong quá khứ, nó đã trở thành một điểm nhấn, là một gameshow truyền hình ăn khách, được đông đảo mọi người biết đến và tham gia:
1. Đường lên đỉnh Olympia
Đường lên đỉnh Olympia là một gameshow truyền hình, một cuộc thi về kiến thức dành cho học sinh trung học phổ thông do VTV3 – Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức, dưới sự tài trợ của công ty LG – Electronic. Cuộc thi này được bắt đầu tổ chức từ năm 1999, và là chương trình có tuổi đời dài nhất trong các chương trình gameshow truyền hình của VTV3. Trong đó, mỗi năm có 36 cuộc thi Tuần, 12 cuộc thi Tháng, 4 cuộc thi Quý và 1 cuộc thi Chung kết được truyền hình trực tiếp trên VTV3.
Được sự quan tâm đặc biệt của Đài truyền hình Việt Nam và nhờ nỗ lực không ngừng của ekíp làm chương trình, cùng với sự hỗ trợ nhiệt tình của nhà tài trợ LG, chương trình được khán giả trong và ngoài nước đón nhận rất nồng nhiệt. Những gương mặt học sinh Trung học phổ thông xuất sắc, những câu hỏi thông minh, hóc búa, những giây phút đăng quang trên đỉnh cao kiến thức, các thầy cố vấn, đạo diễn, người dẫn chương trình… để lại biết bao ấn tượng đẹp đẽ và sôi nổi. Chương trình thành công cũng nhờ vào sự cổ vũ của các bạn học sinh, khán giả đến trường quay cổ động và luôn theo dõi chương trình qua màn ảnh nhỏ.
2. Hãy chọn giá đúng
Hãy chọn giá đúng là phiên bản tiếng Việt của gameshow truyền hình ăn khách của nhiều nước trên thế giới “The Price is Right”, do Đài truyền hình Việt Nam thực hiện. Hiện nay, chương trình vẫn đang được sản xuất tại Hà Nội và TP.HCM. Trọng tâm của chương trình là các lượt chơi đoán giá các sản phẩm, 100% đều được tài trợ bởi các nhà sản xuất. Chương trình được rất nhiều người xem trên truyền hình từ năm 2004 đến nay và hiện tại, MC Trần Ngọc là người dẫn chương trình. Mục đích của trò chơi là để lĩnh thưởng bằng cách đoán đúng giá hoặc thấp hơn gần nhất với giá của sản phẩm.
Các game chủ yếu trong chương trình gồm có: Ong tìm chữ, Ziczac, Đếm ngược, Không mà có, Bàn tay vàng, Số 7 may mắn, Chữ X bí ẩn và một vòng chơi dành cho người thắng cuộc với tổng giá trị giải thưởng thường trên 20 triệu đồng.
3. Đấu trường 100
Đấu trường 100 là một gameshow truyền hình của đài VTV3, là phiên bản Việt của gameshow 1 vs 100 . Trò chơi là một cuộc tranh tài kiến thức giữa một người với 100 đối thủ. Đây là trò chơi được mệnh danh “Gameshow truyền hình có số lượng người tham gia trực tiếp đông nhất” tại Việt Nam.
Đấu trường 100 ra mắt lần đầu tiên vào ngày 7 tháng 7 năm 2006, sau đó lên sóng định kỳ vào thứ sáu hằng tuần và hiện nay là 20h thứ hai hàng tuần trên kênh VTV3 và được phát theo giờ nước ngoài trên kênh VTV4. Gameshow sử dụng hệ thống đèn LED cho 100 người cùng chơi. Với những người cùng chơi không bị loại, đèn sẽ sáng màu xanh. Khi kiểm tra kết quả của những người cùng chơi, đèn từ màu xanh chuyển sang trạng thái màu đỏ tức là người đó đã trả lời sai. Khi những người cùng chơi không bị loại được lựa chọn, đèn sẽ sáng màu vàng. Người cùng chơi chọn lựa đáp án A, B hoặc C bằng hình thức bấm 3 nút tương ứng. Người dẫn chương trình là biên tập viên Thái Hồng Tuấn. Từ ngày 23 tháng 7 năm 2012, Đấu trường 100 lên sóng phiên bản mới bằng sự thay thế hoàn toàn về luật chơi.
Mặc dù hiện tại, chương trình đã ngưng phát sóng nhưng những ấn tượng về các câu hỏi kiến thức khoa học, sự thông minh của người chơi cùng lối dẫn dắt hài hước của người dẫn chương trình vẫn để lại nhiều dấu ấn khó quên trong lòng khán giả xem đài.
4. Ai là triệu phú
Ai là triệu phú là phiên bản tiếng Việt của gameshow truyền hình nổi tiếng của Anh “Who Wants to Be a Millionaire?”, do Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện. Chương trình được bắt đầu được phát sóng ngày 4 tháng 1 năm 2005 và người dẫn chương trình là nhà báo Lại Vǎn Sâm. Mục đích chính của trò chơi là người chơi giành chiến thắng bằng tiền mặt thông qua việc trả lời chính xác 15 câu hỏi trắc nghiệm của chương trình.
Trong mỗi lượt chơi, 6 ứng cử viên được chọn từ các tỉnh thành trong cả nước sẽ tham gia một phần trả lời nhanh trước khi chọn ra người chơi chính cho chương trình. Họ phải trả lời một câu hỏi bằng cách sắp xếp các phương án A, B, C, D theo đúng một thứ tự nào đó trùng với đáp án của chương trình. Thời gian tối đa để hoàn thành câu trả lời cho mỗi câu hỏi là 20 giây. Người trả lời đúng và nhanh nhất sẽ được chọn làm người chơi chính ngồi trên chiếc “ghế nóng” giữa sân khấu cùng với người dẫn chương trình.
Sau khi được chọn làm người chơi chính, người chơi sẽ phải trả lời 15 câu hỏi với cấp độ từ dễ đến khó, không giới hạn kiến thưc, thời gian suy nghĩ trả lời. Mỗi câu hỏi đều được gắn với một mức tiền thưởng quy định. Người chơi cần phải vượt qua 3 mốc quan trọng là câu số 5, câu số 10 và câu số 15 mà khi vượt qua các mốc này, họ chắc chắn có được số tiền thưởng tương ứng của các câu hỏi đó
Sau khi đã nghe xong mỗi câu hỏi và sử dụng hết các quyền trợ giúp, người chơi có quyền rời khỏi cuộc chơi hoặc đấu tiếp. Nếu người chơi quyết định rời khỏi cuộc chơi, người đó sẽ ra về với số tiền tương ứng với số câu hỏi họ đã vượt qua trước đó. Nếu quyết định đấu tiếp và trả lời sai, số tiền thưởng sẽ bị đi xuống mốc quan trọng trước đó và người chơi sẽ phải ra về với số tiền này. Nếu trả lời sai khi chưa vượt qua mốc quan trọng đầu tiên, người chơi sẽ ra về mà không nhận được tiền thưởng của chương trình.
5. Chiếc nón kỳ diệu
Chiếc nón kỳ diệu là một gameshow truyền hình do VTV3, Đài truyền hình Việt Nam thực hiện, được mua bản quyền dựa trên trò chơi Wheel of fortune (Vòng quay may mắn) của Mỹ. Một nhóm 3 người chơi lần lượt quay một mặt phẳng hình tròn (chiếc nón) chia làm các ô để giành quyền đoán chữ cái trong một cụm từ cho trước và ghi điểm. Điểm số của từng người chơi sẽ quyết định phần thưởng bằng tiền mặt hay hiện vật. Các ô chính trên chiếc nón gồm các ô điểm số từ 100 điểm đến 2000 điểm và các ô khác như: Mất lượt, thêm lượt, mất điểm, nhân đôi, chia đôi, may mắn. Ngoài ra còn có ô phần thưởng, ô bí mật (luật chơi hiện tại).
Đây là một trong những gameshow truyền hình ăn khách nhất và tồn tại bền bỉ nhất từ lúc bắt đầu phát sóng cho đến hôm nay. Người dẫn chương trình hiện tại là MC Bùi Đức Bảo.
6. Đuổi hình bắt chữ
Đuổi hình bắt chữ là một gameshow truyền hình khá nổi tiếng và được nhiều người biết đến bởi tính bất ngờ, hấp dẫn và đầy hài hước của nó. Chương trình được phát sóng trên đài phát thanh truyền hình Hà Nội. Mỗi chương trình sẽ có 2 người chơi, mỗi người giành quyền trả lời bằng cách bấm chuông. Nhiệm vụ của người chơi là nhìn vào một hình vẽ và liên tưởng đến một từ, cụm từ, một câu tục ngữ, thành ngữ, ca dao, tên một bài hát, một bộ phim,… sao cho trùng với đáp án của chương trình.
Gameshow này gồm có 3 vòng chơi: vòng 1, vòng 2 và một vòng siêu tốc dành cho người chiến thắng. Tổng số điểm tối đa trong một chương trình mà người chơi có thể đạt được là 45.400 điểm tương đương 45.400.000 đồng. Người dẫn chương trình hiện tại là MC Xuân Bắc.
7. Chung sức
Chung sức là một gameshow truyền hình dành cho mọi đối tượng do HTV7 – Đài truyền hình TP.HCM thực hiện. Chương trình được bắt đầu phát sóng từ tháng 01/2004 và đến nay luôn được đông đảo mọi người hưởng ứng và theo dõi. Mỗi chương trình gồm có 2 đội chơi, mỗi đội có 4 thành viên. Hai đội sẽ thi đấu với nhau qua 4 vòng chơi chính. Nhiệm vụ của mỗi đội là trả lời một câu hỏi đã được khảo sát trên 100 người, số điểm của đáp án cũng chính là số người đồng tình với đáp án đó (theo luật hiện tại thì mỗi điểm của mỗi đáp án sẽ có giá trị là 20.000 đồng). Một vòng chơi đặc biệt dành cho đội có điểm số cao hơn với giá trị là 20.000.000 đồng nếu chiến thắng. Dẫn chương trình hiện tại là 2 MC dí dỏm, hài hước Đại Nghĩa và Lê Khánh.
8. Ai thông minh hơn học sinh lớp 5
Ai thông minh hơn học sinh lớp 5 là một chương trình gameshow truyền hình mua bản quyền và dựng theo format của bản gốc “Are You Smarter Than a 5th Grader?” do Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện. Chương trình bắt đầu được phát sóng từ ngày 21 tháng 6 năm 2009 với người dẫn chương trình ban đầu là NSƯT. Tạ Minh Tâm, sau đó là Thanh Bạch, tiếp đến là Trấn Thành và hiện nay là Bình Minh. Mục đích chính của trò chơi là người chơi giành chiến thắng bằng cách trả lời chính xác 11 câu hỏi của chương trình.
Trò chơi dựa trên thực tế rằng người lớn có thể sẽ không nhớ hết được những kiến thức mà mình đã được học ở bậc tiểu học, nhất là khi những kiến thức này rất hiếm khi được ứng dụng trong thực tế cuộc sống. Những câu hỏi tiểu học từ lớp 1 đến lớp 5 vừa cơ bản nhưng lại vừa lắt léo, chương trình sẽ dẫn dắt người chơi đi hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Khán giả cũng sẽ rất hào hứng theo dõi những tình huống lúng túng và hài hước của các thí sinh dự thi.
Giải thưởng cao nhất nếu vượt qua cả 11 câu hỏi của chương trình là 25.000.000 đồng.
9. Rồng Vàng
Rồng Vàng là một gameshow truyền hình được Đài truyền hình TP.HCM mua bản quyền từ trò chơi “Millionaire” của Công ty Katana – Công ty chuyên làm hậu kỳ, dựng phim và bán quảng cáo truyền hình của Thái Lan. Trò chơi này được thể hiện dưới dạng trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Sáu thí sinh tham dự đầu tiên phải trả lời trên máy vi tính câu hỏi chung. Ai trả lời đúng và nhanh nhất sẽ được chọn ngồi đối diện trả lời trực tiếp những câu hỏi do người dẫn chương trình đưa ra. Nếu trả lời đúng tất cả 15 câu hỏi, người chơi sẽ được giải thưởng cao nhất là 50.000.000 đồng. Thí sinh được quyền kết thúc cuộc chơi bất kỳ lúc nào và số điểm đó được bảo toàn… Nếu trả lời sai, thí sinh bị ngừng chơi và số điểm giảm chỉ còn một nửa. Du nhập vào Việt Nam, trò chơi này đã có ít nhiều thay đổi để phù hợp với phong cách văn hóa người Việt.
Mặc dù hiện tại, chương trình đã ngưng phát sóng nhưng trong quá khứ, đây là một trong những gameshow truyền hình nổi tiếng và ăn khách nhất của Đài truyền hình TP.HCM.
10. Trúc xanh
Trúc xanh là một gameshow truyền hình do Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với công ty quảng cáo Kiết Tường thực hiện, được phát sóng trên kênh HTV7 vào tối thứ tư hàng tuần. Thể thức trò chơi là lật hình để đoán nội dung ẩn bên dưới. Nội dung trò chơi nhằm giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa dân gian Việt Nam như: ca dao, tục ngữ, thành ngữ, tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống,… Đỗ Thụy là MC của chương trình này.
Gameshow có tất cả 4 vòng: Vòng 1,2,3: 2 người thi với nhau lật tất cả các ô, và đoán hình nền. Số lượng các ô sẽ tăng dần từ vòng 1 đến vòng 3. Vòng đặc biệt: người có điểm số lớn hơn sẽ vào vòng này. Trong vòng 60 giây, phải lật tất cả các ô chữ và đoán hình nền. Nếu đoán đúng hình nền trong 60 giây, người chơi sẽ được 5000 điểm. Nếu hết giờ mà không đoán được hình nền thì số điểm thưởng 5000 sẽ hạ từ từ xuống đến mức 0.
Hiện nay, chương trình đã ngưng phát sóng nhưng đây cũng là một gameshow truyền hình khá nổi tiếng, giúp bảo tồn và phát huy kho tàng Văn học dân gian Việt Nam.