Bất kỳ bậc cha mẹ nào cũng mong muốn con cái học hành tốt ở trường và thành công trong cuộc sống sau này. Trong khi lại chẳng có một công thức chung nào cho việc nuôi dạy những đứa trẻ thành công. Tuy nhiên, nghiên cứu của các nhà tâm lý học đã chỉ ra một số yếu tố có thể dự đoán thành công của một đứa trẻ.
Một nghiên cứu kéo dài lên tới 75 năm tập trung vào sự phát triển IQ của trẻ và những trải nghiệm khi chúng lớn lên từ Đại học Harvard cho thấy, những đứa trẻ học kém, IQ thấp thường có chung những vấn đề, cha mẹ cần phải sửa càng sớm càng tốt. Dưới đây là Top 10 sai lầm của cha mẹ trong nuôi dạy con khiến con trẻ IQ thấp, học kém
1. Cha mẹ thiếu nguyên tắc, cho con học hành, nghỉ ngơi thất thường
Áp lực học hành của trẻ em ngày càng lớn, khiến chúng thường phải thức khuya để làm bài tập. Một số khác thì sau khi làm bài tập xong còn nấn ná thức khuya để chơi game.
Tất cả các vấn đề trên đây đều dẫn tới một hệ lụy đáng lo đó là sự căng thẳng của thần kinh não bộ. Những áp lực này vừa khiến cho sự hoạt động của hệ thần kinh kém đi, vừa khiến cho các tế bào não trở nên xơ hóa. Chưa kể đến tình huống tuần hoàn máu kém, dẫn đến các tế bào não bị thiếu oxy và dinh dưỡng. Tình trạng này đồng thời khiến cho chức năng hoạt động của não bộ bị ảnh hưởng.
2. Cha mẹ không lưu ý tạo không gian học tập tại nhà cho con
Cha mẹ có bao giờ thắc mắc rằng nhiều học sinh rất thích đến thư viện hoặc phòng học để nghiên cứu không. Chính vì những nơi này rất yên tĩnh, thích hợp cho việc đọc sách và học tập.
Tuy nhiên, một số phụ huynh sau giờ làm việc, họ trở về nhà mở ti vi, chơi trên điện thoại, phát ra những âm thanh ồn ào khiến con cái không thể nào tập trung học. Một đứa trẻ dù có thông minh tới đâu đi chăng nữa, chúng cũng khó phát huy hết sức lực của mình nếu không được rèn luyện mỗi ngày.
3. Cha mẹ thường lớn tiếng chỉ trích con cái
Khi con cái mắc lỗi, phản ứng đầu tiên của cha mẹ là quát mắng hay chỉ trích. Họ thường không nghe con cái giải thích và cũng hiếm khi chủ động giao tiếp bằng lời nói để hiểu rõ tường tận sự việc.
Nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy, những đứa trẻ thường xuyên bị cha mẹ la mắng có suy nghĩ chậm hơn, trí nhớ cũng giảm sút.
Một nghiên cứu hợp tác nghiên cứu của các trường ĐH Duke, ĐH Missouri-Columbia, ĐH Nam Carolina, ĐH Columbia, ĐH Harvard và ĐH Bắc Carolina tại Chapel Hill cũng cho thấy: quát mắng trẻ nhỏ chính là cách người lớn phá huỷ sự phát triển và hành vi tốt của chúng.
Theo đó, khoảng 1/3 trẻ 1 tuổi bị hành hạ về thể chất, trung bình đánh hoặc chửi mắng 2 lần/ tuần. Khoảng 1/2 trẻ từ 2 đến 3 tuổi bị đánh 3 lần/tuần. Thông thường bố mẹ đánh vào tay, mông, nhưng cũng có nhiều bậc phụ huynh “tra tấn” con mình vào những chỗ khác. Trẻ em thường xuyên bị đánh nhận thức chậm hơn, điểm số thấp hơn và kỹ năng tư duy cũng không phát triển.
4. Cha mẹ ngăn cản con bộc lộ cảm xúc
Khi trưởng thành, chúng ta biết rằng khóc là cách giải phóng tự nhiên giúp chúng ta thoát khỏi căng thẳng, lo lắng và thất vọng. Điều này cũng đúng với trẻ nhỏ. Nếu cơn giận dữ của trẻ đi kèm với nước mắt, chúng sẽ thoát khỏi các hormone căng thẳng dư thừa gây ra lo lắng.
Cha mẹ luôn mong con mình nín ngay khi khóc, không được bộc lộ cảm xúc tức giận hay buồn bã, điều này chỉ khiến trẻ ngày càng trở nên lầm lì, ít nói, trầm cảm hơn.
Cảm xúc bị đóng chai, kìm nén cũng có thể dẫn đến các vấn đề về giấc ngủ. Một đứa trẻ có thể điều chỉnh thành công cảm xúc của mình thông qua việc nổi cáu, thậm chí chảy nước mắt thì sẽ dễ ngủ hơn và ngủ suốt đêm, từ đó có tinh thần tỉnh táo và thể chất khỏe mạnh để học tập tốt hơn.
5. Cha mẹ hay nói điều tiêu cực
Một số bậc cha mẹ có thói quen đánh giá thấp con cái của họ, cho dù chúng có làm tốt như thế nào, họ luôn tìm ra lỗi sai ngay từ đầu và nói những lời khó nghe gây tổn thương đến lòng tự trọng của một đứa trẻ.
Khi lòng tự trọng của một đứa trẻ bị tổn thương, nó sẽ dễ dẫn tới tâm lý lệch lạc, về lâu dài sẽ ảnh hưởng tới chỉ số IQ và EQ.
6. Con đối mặt thất bại, bố mẹ sớm nản lòng
Khi một đứa trẻ bị thất bại hoặc thất vọng, bố mẹ phải mạnh mẽ và không được bỏ cuộc. Bình tĩnh nói với con thất bại chỉ tạm thời.
Người bố, mẹ tệ nhất là dùng những ngôn ngữ cay nghiệt chế giễu con, đếm số lần sai phạm của con, thậm chí còn lôi lại chuyện cũ. Một đứa trẻ dưới sự giáo dục như vậy sẽ tự ti và thậm chí từ bỏ tương lai mà nó nên có.
7. Trở thành người gây tổn thương sâu đậm nhất cho con
Người hiểu rõ con cái nhất trên thế giới chính là mẹ và bố, người biết rõ điểm mạnh, điểm yếu của trẻ cũng là họ. Chính vì thế, nếu bố mẹ lúc nào nói chuyện cũng chỉ thẳng vào điểm yếu, rồi mỉa mai hoặc châm biếm, hoặc biết rõ con mình không làm được điều đó nhưng vẫn bắt nó làm, bắt con phải thực hiện ước mơ của mình… Điều này sẽ khiến đứa trẻ bị tổn thương và tai hại là những tổn thương này đều đến từ người mình thương yêu nhất.
8. Càm ràm thay vì biết im lặng đúng lúc
Các bà mẹ phải kiểm soát lượng ngôn ngữ trước mặt con mình. Trên thực tế, im lặng của mẹ có sức thị uy rất lớn với trẻ, còn càm ràm luôn phản tác dụng. Vì thế, sau khi sau khi phân tích ngắn gọn lỗi của con, bố mẹ nên để cho con thời gian suy nghĩ. Trong lúc đó, sự im lặng của bố mẹ sẽ khiến trẻ nhận thức rõ ràng vấn đề và sửa chữa.
Có câu “Mỗi khoảnh khắc khi bạn nhìn thấy con, cũng chính là đang nhìn thấy bản thân mình. Khi bạn dạy con cũng là đang giáo dục mình và hoàn thiện tính cách của mình”. Làm cha mẹ như một sự nghiệp tự hoàn thiện bản thân.
9. “Dạy dỗ” con mọi lúc
Khi đứa trẻ đến hỏi mẹ: “Từ này phát âm như thế nào?” và những câu hỏi như vậy, câu trả lời tồi tệ nhất là: “Tại sao ngay cả từ này con cũng không biết?”. Người bố hay mẹ cũng không nên đưa ra đáp án hay giảng giải ngay lập tức.
Lúc này, hãy làm người mẹ “Không biết gì”. Hãy nói: “Ồ, mẹ cũng không biết, con tự nghĩ đi?” hoặc “Mẹ không biết, chúng ta cùng tra từ điển nhé”. Sau những lần như vậy, bé sẽ phát triển thói quen tự học, tự khám phá mà không cần dựa vào mẹ.
10. Mất bình tĩnh
Khi con nói hôm nay làm bài không tốt, tuyệt đối không được giận dữ sẽ khiến trẻ lo lắng. Cách tốt nhất là phân tích những lỗi sai của trẻ, rồi khuyến khích con: “Giờ con đã hiểu rồi đấy, như vậy kỳ thi sau sẽ không sai nữa”.
Trường hợp bố mẹ không thể kiểm soát cảm xúc của mình, cách tốt nhất là hãy tránh đi 5 phút để bình tĩnh lại, sau đó nói chuyện với con sẽ hiệu quả hơn.
11. Mang khó chịu ở bên ngoài về nhà
Trước khi bước qua cánh cửa nhà, các bố mẹ phải tự nhắc nhở mình quên đi những khó chịu của ngày hôm nay, bây giờ mình đang đảm nhận vai trò của cha mẹ. Đứa trẻ cần bố mẹ thật hạnh phúc. Đừng bao giờ truyền những cảm xúc tồi tệ không liên quan lên con, vì chúng vô tội.
12. Không bảo vệ vinh dự nhỏ bé của con
Khi đứa trẻ háo hức nói với bố mẹ rằng bé có một phiếu bé ngoan ở trường ngày hôm nay, đừng tỏ ra phiền chán hay khinh thường mà hãy vui vẻ và khen ngợi con. Đứa trẻ lúc này chỉ muốn khoe và xem bố mẹ có chia sẻ niềm hạnh phúc với mình không, vì vinh dự này rất quan trọng đối với bé.