Bệnh lẫn ở người già hay còn gọi là bệnh Alzheimer (mã bệnh F00-ICD10), là một bệnh phổ biến ở những người cao tuổi (trên 65 tuổi), với những biểu hiện đặc trưng là giảm trí nhớ, hay quên, giảm vận động, giảm cảm giác, giảm nói chuyện và rối loạn chức năng lên kế hoạch, tư duy. Bệnh lẫn chiếm tỷ lệ 50-60% trong số những người già bị sa sút trí tuệ.
Bệnh lẫn ở tuổi già bắt nguồn từ hiện tượng các tế bào não bị lão hóa, các nơ-ron thần kinh chết dần và sự liên kết giữa các tế bào thần kinh trong não bị phá hủy dẫn đến giảm sút khả năng hoạt động của não bộ, đặc biệt là ở những người trên 65 tuổi. Một số yếu tố có liên quan đến bệnh lẫn như di truyền, dinh dưỡng, đời sống tâm lý, giới tính, sức đề kháng của cơ thể,…
Bệnh Alzheimer là bệnh mạn tính, tiến triển nặng dần và không thể chữa khỏi. Bệnh xếp thứ 6 trong nhóm các nguyên nhân hàng đầu gây chết người. Bệnh gây suy giảm nặng nề sức khỏe cũng như sinh hoạt của người cao tuổi, là một gánh nặng cho gia đình và xã hội. Vì vậy, việc phòng bệnh Alzheimer cho những đối tượng từ 40 đến dưới 65 tuổi là một trong những vấn đề cấp thiết trong những năm gần đây, đặc biệt là khi tuổi thọ con người được nâng cao.
Sau đây sẽ là 10 cách phòng bệnh lẫn ở người già đã được nhiều nhà khoa học chứng minh có hiệu quả trên 60% các trường hợp trong quá trình nghiên cứu:
1. Phòng bệnh bằng thuốc
Phòng bệnh bằng thuốc là một cách phòng bệnh lẫn ở người già được nhiều chuyên gia khuyến cáo. Các loại thuốc dưỡng não giúp tăng tuần hoàn não, giảm các gốc tự do nên làm giảm quá trình chết tế bào não, từ đó dự phòng được bệnh lẫn khi về già. Tuy nhiên, không phải thuốc dưỡng não nào cũng có tác dụng phòng bệnh. Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới, những thuốc có chứa thành phần là Piracetam hoặc Gingko biloba sẽ có tác dụng tốt đối với não và phòng ngừa được bệnh Alzheimer.
2. Chế độ dinh dưỡng đầy đủ
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ giúp cung cấp những cơ chất thiết yếu cho hoạt động não bộ, nhất là glucose, các acid amin. Theo nhiều nghiên cứu, 70% những người bị lẫn có tiền sử ăn uống không đầy đủ chất dinh dưỡng. Vì vậy, chế độ ăn cũng góp một phần quan trọng trong công tác dự phòng bệnh lẫn khi về già. Đồng thời, dinh dưỡng tốt giúp tăng tuổi thọ các tế bào não, làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ cũng như thoái hóa các tổ chức não.
3. Chế độ ăn ít mỡ
Chế độ ăn ít mỡ là một cách phòng bệnh lẫn ở người già dễ bị bỏ quên nhất. Ăn ít mỡ trong khẩu phần ăn, nhất là những loại mỡ bão hòa (mỡ động vật) có tác dụng đề phòng sự tăng cholesterol trong máu. Nhiều nghiên cứu đưa ra kết quả rằng có mối tương quan giữa sự tăng cholesterol máu và sự giảm tuổi thọ của các nơ ron não bộ. Vì vậy, một chế độ ăn ít mỡ giúp tăng cường sức khỏe của các tế bào não, giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer tuổi già.
4. Bỏ hút thuốc lá
Bỏ hút thuốc lá là một trong những cách phòng bệnh lẫn ở người già cần phải được thực hiện ngay từ độ tuổi dưới 40, nhất là phái nam. Trong thuốc lá không chỉ chứa chất độc đối với phổi mà còn độc đối với các tế bào não. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng những nơ ron não rất nhạy cảm với chất độc chứa trong thuốc lá. Vì vậy, ngay từ bây giờ, chính bạn hoặc người thân của bạn nên cố gắng bỏ hút thuốc lá để phòng bệnh lẫn khi về già.
5. Tránh căng thẳng, stress
Trên 90% những người bị bệnh Alzheimer có tiền sử thường xuyên bị stress, căng thẳng đầu óc. Yếu tố tâm lý góp phần khá chủ chốt trong vấn đề bệnh lẫn tuổi già. Những người có tâm lý không vững mạnh, gặp khó khăn trong việc cân bằng trạng thái tâm lý sẽ dễ mắc bệnh lẫn hơn những người có tâm lý vững vàng. Vì vậy, việc ổn định tâm lý, hạn chế những căng thẳng khi học tập, làm việc là một điều quan trọng để bảo vệ trí não của bạn.
6. Điều trị bệnh tim mạch
Điều trị các bệnh lý tim mạch cũng là một cách phòng bệnh lẫn ở người già dễ bỏ sót. Một số bệnh tim mạch như bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp có thể đưa đến biến chứng thiếu máu não, tai biến mạch máu não làm tăng nguy cơ mắc bệnh lẫn sau này. Vì vậy, việc điều trị ổn định các bệnh tim mạch sẵn có giúp phòng ngừa bệnh Alzheimer cũng như sa sút trí tuệ do bệnh mạch máu lúc về già.
7. Điều trị bệnh đái tháo đường
Đái tháo đường là một bệnh nội tiết có thể gây nhiều biến chứng phức tạp nếu không được điều trị ổn định. Một trong những biến chứng thường gặp là ở hệ thần kinh và não bộ, dẫn đến lú lẫn, suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ. Vì vậy, việc điều trị bệnh đái tháo đường để giữ đường huyết ổn định chính là một cách phòng bệnh lẫn ở người già.
8. Hạn chế thức khuya
Hạn chế thức khuya là một cách phòng bệnh lẫn ở người già đã được nhiều nghiên cứu chứng minh. Thức khuya quá 23 giờ làm cho các tế bào não giảm tuổi thọ, mau thoái hóa và dẫn đến bệnh lẫn về sau. Đồng thời, thức khuya nhiều cũng làm suy giảm sức đề kháng, giảm khả năng cân bằng tâm lý đối với những tình huống căng thẳng, stress. Vì vậy, ngay từ bây giờ, bạn nên tập thói quen ngủ sớm ít nhất trước 23 giờ để có một bộ não khỏe mạnh.
9. Tập thể dục thường xuyên
Việc tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khoe, tinh thần sảng khoái, đời sống tâm lý thoải mái, dễ chịu, hạn chế rơi vào tình trạng căng thẳng và do đó sẽ giảm nguy cơ sa sút tâm thần tuổi già. Đồng thời, tập thể dục cũng có tác dụng phòng ngừa những bệnh lý có thể dẫn đến bệnh Alzheimer như bệnh tim mạch, béo phì, đột quỵ,…Bạn có thể tập những bài thể dục buổi sáng, thể dục nhịp điệu, yoga,…đều tốt cho sức khỏe.
10. Hạn chế rượu bia, chất kích thích
Rượu bia hoặc một số chất kích thích như cafein, cocain, amphetamin làm giảm tuổi thọ của các tế bào não, uống thường xuyên làm tăng những bệnh lý thần kinh trung ương, tăng nguy cơ mắc bệnh lẫn về già. Vì vậy, ngay từ hôm nay, bạn nên hạn chế uống rượu bia, hạn chế sử dụng các chất kích thích thần kinh để giữ sức khỏe cho bộ não, phòng tránh được nhiều bệnh lý khác như tim mạch, gan, thận, dạ dày,…
Xem thêm: